آشنایی با انواع سمپاش
یکی از کارهایی که طبعا برای حفظ و نگهداری گیاهان و محصولات کشاورزی در مزارع و باغات و گلخانه ها صورت میگیرد، استفاده از سمپاش ها برای
عملیات سمپاشی است. به طور کلی برای این منظور از دستگاه های سمپاش استفاده می کنند. از سمپاش نه تنها برای پاشش سم بلکه برای مصرف بهینه
و همچنین تسریع در سمپاشی استفاده می گردد.
ساختمان کلی سمپاش یک مخزن است که آن را به نسبت مناسب از آب و سم پر می کنند و بسته به نوع آن از نازل های خروجی مختلف به سمت گیاهان مورد نظر
می پاشند. در نگاه کلی سمپاش ها متشکل از چند بخش اصلی هستند :
- مخزن ( مهمتری نقسمت یک سمپاش بوده که بهترین نوع آن پروپلین بوده و در برابر آفتاب مقاوم است (
- لوله ها ( انتقال سم از مخزن (
- نازل ( در انواع ساده ، تلسکوپی ، برنجی یا تفنگی و کارواشی باشند)
- توربین ها
- نوع پیشرانه
انواع سمپاش ها
سمپاش ها بسته به اینکه در چه محلی کاربرد دارند ( باغ، باغچه،مزارع،استفاده های خانگی و...)انواع بسیار مختلفی نیز دارند:
1) سمپاش دستی ( ظرفیت حداکثر 20 لیتری (
2) سمپاش شارژی ( ظرفیت 16 ای 20 لیتری (
3) سمپاش پشت موتوری ( ظرفیت 20 الی 25 لیتری (
4) سمپاش فرغونی ( ظرفیت 100 لیتر (
5) سمپاش زنبه ای - برانکاردی ( متغیر (
6) سمپاش پشت تراکتوری بوم دار ( ظرفیت 400 لیتری ، این مدل سمپاش خود به سه مدل سمپاش بوم دار سوار شونده ، بوم دار کششی و بوم دار خودکششی
تبدیل می شوند (
7) سمپاش کوله ای
در کنار این مدل ها ، سمپاش های هوایی ( پهباد ها ) ، سمپاش های فوگر ، سمپاش های اتومایزر پشتی ، سمپاش میکرونر پشتی ، سمپاش های توربین زراعی
و باغی نیز وجود دارد.
در ادامه همراه شرکت ابتکار هاشمی باشید تا به بررسی و تفضیل هر کدام از این سمپاش ها بپردازیم :
1- سمپاش های دستی
این سمپاش ها برای سمپاشی سطوح و فضاهای کوچک مثل باغچه و باغ های کوچک استفاده می شوند .این سمپاش ها شبیه سمپاش های ساختمانی بوده
که برای مبارزه با حشرات خانگی و در گلخانه و باغچه های کوچک بکار گرفته می شوند .این سمپاش ها با فشار متناوب دست (مکش و فشار) کار میکنند.
ظرفیت این سمپاش ها معمولا کمتر از 20 لیتر است.
نوع خانگی این سمپاش ها ، امشی است. این مدل متشکل از یک مخزن و پمپ می باشد.
عملکرد مدل امشی
در مدل امشی ، پیستون پمپ به وسیله دست در داخل سیلندر به حرکت درآمده و هوا را ضمن حرکت به جلو به دو قسمت نامساوی تقسیم می کند.
پیستون یک قسمت هوا را وارد مخزن می کند و قسمت دیگر را مستقیما در استوانه از روزنه کوچکی به خارج می فرستد.
لوله باریکی در داخل مخزن تعبیه شده و مایع به وسیله فشاری که از هوای بالا در اثر حرکت پیستون ایجاد می شود ، وارد لوله باریک شده و در انتهای لوله در اثر برخورد
با قسمت دوم هوا تبدیل به ذرات ریز خواهد شد .
2- سمپاش شارژی
این محصولات برای مصارف کوچک و مکانهایی مانند باغچه ها و ... استفاده می شوند . در این مدل های نیازی به تلمبه زنی توسط کاربر نیست و توسط باطری و پمپ
قرار گرفته عملیات سمپاشی انجام می شود .
این مدل ها دارای کلید ولوم برای تنظیم میزان پاشش سم هستند. در زمان سمپاشی با این مدل ها، زمانی که اهرم لانس رها میگردد پمپ به صورت اتوماتیک
خاموش می شودشده تا در مصرف شارژ و آسیب به دستگاه جلوگیری شود. این سم پاش ها نیز ظرفیتی در حدود 15 الی 20 لیتر دارند.
3- سمپاش پشت موتوری
سمپاش های پشت موتوری با حجم 20-25 لیتر . در این مدل دستگاه ها فشار توسط موتور تامین می شود و ثابت است و قابلیت نصب بوم و نازل را دارد و برای مزارع
مناسب می باشد.
فشار در این سمپاش ها توسط نیروی موتور تامین خواهد شد و ثابت است . همچنین این سمپاش ها قابلیت نصب بوم و نازل نیز دارند و برای مزارع مناسب می باشند.
سیستم خرد کنندگی ترکیبی دیسک و چکش است.
سمپاش های پشت موتوری به نوعی تکمیل شده سمپاش های کتابی اهرمی هستند. با این تفاوت که فشار لازم به جای اهرم توسط یک موتور دوزمانه تامین
خواهدشد. نحوه ی کار کرد آن ها به این صورت است که سم از مخزن به وسیله پمپ مکیده شده و با فشار در شلنگ جاری می شود.
قدرت پاشش این سمپاش ها 10-15 متر می باشد. درواقع سرعت باد مزبور،ذرات سم را تا این فاصله پرتاب می نماید.
4- سمپاش فرغونی
این سمپاش تا 1100 لیتر حجم دارد و برای باغات فضاهای سبز گلکاری شده درختان میوه درختچه های تزئینی مناسب می باشد .همچنین این دستگاه در شستشوی
جداول و نرده های خیابانی نیز استفاده می شود .میزان پاشش هم حدود 1 تا3 لیتر در دقیقه می باشد .
نیروی محرکه سمپاش هلی فرغونی یک موتور بنزینی 3 تا 10 اسب بخار است . دارای یک موتور چهار زمانه و پمپ پیستونی است.همچنین دو شیر خروجی با برد
25 متر از طریق لانس. استفاده از این سمپاش برای محصولات زراعی به علت حرکت زیگزاگی شلنگ و لانس و عدم یکنواختی پاشش پیشنهاد نمیشود.
5- سمپاش زنبه ای (برانکاردی)
این سمپاش ها چرخ و مخزن ثابت ندارند و بصورت برانکارد می باشند. دو دسته در اطراف شاسی خود دارند پس باید دو نفر آن را همزمان مثلانند برانکارد حمل کنند.
این نوع سمپاش برای استفاده در مناطق صعبالعبور کوهستانی و همچنین باغات طراحی شده است و دارای یک موتور بنزینی چهار زمانه می باشد.
به این سمپاش ها گاهی وانتی نیز میگویند. برای حمل مایع سم معمولا از بشکه ها و مخازن جدا مصرف می شود.
این سمپاش فقط برای سمپاشی مزارع طراحی شده است . درکشور ما بطور معمول با مخزن 4400 لیتری و بوم 8 متری ساخته خواهد شد.
این مدل سمپاش برای مبارزه با علف های هرز بیشترین کارایی را دارد.
6-سمپاش پشت تراکتوری بوم دار و انواع آن
این سمپاش فقط برای سمپاشی مزارع طراحی شده است. در کشور ما بطور معمول با مخزن 400 لیتری و بوم 8 متری تولید می شود. بهترین سمپاشی که بیشترین
مبارزه کارایی در مبارزه باعلف های هرز را دارد این نوع سمپاش می باشد . انواع سمپاش پشت تراکتوری بوم دار :
الف)سمپاش بوم دار سوار شونده
کاملا وابسته به تراکتور است و به اتصال سه نقطه تراکتور شمال شافت و دو بازوی هیدرولیک ازنزدیک نیاز دارد.
ب)سمپاش بوم دار کششی
نیمه وابسته به تراکتور می باشد .برای تامین انرژی پمپ صرفا از شافت استفاده می شود. با نصب سمپاش بر روی یک شاسی دارای دو چرخ نیازی به استفاده از
بازوهای هیدرولیک نیست.
ج)سمپاش بوم دار خود کششی
کاملا مستقل است و هیچ نیازی به ماشین های کشاورزی ندارد.
7- سمپاش هوایی (پهپاد)
پهپاد سمپاش ،ربات پرنده پاششگر سم و یا کوآدکوپتر پاششگر سم از نام های این سمپاش در حوزه مولتی روتور می باشد. از این سمپاش برای سمپاشی مزارع
و زمین های بسیار وسیع بصورت گسترده و هوایی استفاده خواهد شد.
8- سمپاش کوله ای
سمپاش کوله ای یا پشتی شبیه به سمپاش دستی است با این مزیت که دیگر لازم نیست با دست حمل گردد .چون باید مثل کوله پشتی آن را به پشت حمل
کرد. پس فشار کمتری به کاربر وارد خواهد شد . مزیت دیگر آن این است که معمولا مخزن آن گنجایش بیشتری نسبت به نوع دستی (بالای 10 لیتر) دارد.
کاربرد سمپاش پشتی نیز مانند سمپاش دستی برای سمپاشی باغچه های خانگی علف های هرز و باغ های کوچک می باشد.
9- سمپاش پشت کتابی اهرمی
تکنیک این سمپاش نیز محلول تحت فشار میباشد. با این تفاوت که فشار لازم در مخزن ذخیره نمی شود بلکه همزمان با تلمبه زنی این فشار درپشت نازل تامین
می شود.
قسمت های مختلف این سمپاش شامل مخزن دیافراگم یا پمپ ایجاد فشار،شیلنگ و لانس است.از نظر تکنیکی این سمپاش فرق اساسی با سمپاش پشتی ساده
دارد.به این ترتیب که در طول سمپاشی می بایستی تلمبه زنی دائما ادامه پیدا کند تا فشار ثابت بماند.بطور کلی سمپاش های کوچک پشتی برای درختان بزرگ و باغات
میوه پیشنهاد نمی شود.زیرا هم باعث مصرف بیش از حد ماده آفت کش می شود که علاوه بر زیان اقتصادی سبب گیاهسوزی هم می شود و هم آلودگی محیط زیست
را شدت میبخشد.
10- سمپاش های فوگر
از سمپاش های مه پاش قبلا عمدتا در انبارهای غله برای ضدعفونی محصولات انبار شده استفاده می شد. ولی بتازگی بنا به راحتی کار محلول سمی مصرفی در واحد
سطح،نفوذ ذرات محلول سم به سطح زیرین شاخ و برگ گیاهان و همچنین توان پوشش یکنواخت در سظح قسمت های کشت شده در گلخانه ها بکار گرفته می شود.
حجم محلول سمی مورد نیاز برای هر هزار متر مربع حدود 2/5 تا 4 لیتر می باشد.
11- سمپاش اتومایزر پشتی
این سمپاش با استفاده از یک توربین ساده ای که بر روی محور مرکزی یک موتور دوزمانه نصب شده محلول را می شکند و قطره سمی با استفاده از جریان شدید هوا
تولید می کند .ضمن آنکه جهت پاشش نیز قابل کنترل می باشد.
حجم مخزن این سمپاش حدودا 12 لیتر می باشد .این سمپاش ویژه مزارع است و برای قارچ کشی و حشره کشی مصرف می شود و نسبتا سمپاش ضعیفی محسوب
می شود. در ضمن قابلیت گرد پاشی، گرانول پاشی و شعله افکنی نیز دارد.
لازم به ذکر است ضعف سمپاش با نصب هد میکرونر و یا الکترواستاتیک بر روی آن حل می شود.
12- سمپاش میکرونر پشتی
این سمپاش با استفاده از نیروی گریز از مرکز قطره های سمی تولید می کند.به این صورت که محلول سمی در داخل یک پیاله و یا استوانه چرخان که در انتهای محور یک
موتور الکتریکی در حال چرخش با دور زیاد قرار گرفته است. این سمپاش ها بهترین نوع سمپاش های نسل جدید میباشند اما از نظر راندمان قابل رقابت با نوع توربینی
و هوایی نیستند.
در سمپاش های میکرونری میزان خروج محلول و دور میکرونرها تقریبا در همه مواقع یکسان است و تغییری ندارد.نکته ای که همواره در زمینه استفاده از این سمپاش ها
باید مدنظر داشت عدم کاربرد این سمپاش درم واقع وزش باد و بالا بئدن دما بخصوص در اواسط روز است .میکرونرها را می توان بر روی انواع سمپاش های بوم دار پشت
تراکتوری سمپاش اتومایزر وهمچنین سمپاش بوم دار پشتی نصب نمود.
13- سمپاش توربینی زراعی
این سمپاش ها مناسب برای سمپاشی در مزارع وسیع و نیمه مکانیزه می باشند .مخزن پلی اتیلن دارند که در برابر سموم شیمیایی مقاوم است.
14- سمپاش توربینی اتومایزر باغی
این نوع سمپاش که در انواع متفاوت تولید می شود و در باغات میوه منظم کاربرد دارد و در ایران استفاده از یک نوع که پاشش هایی از دو طرف دارد معمول
است .بخش های تشکیل دهنده این سمپاش تانکر،شاسی،توربین و بخش پاشش می باشد. این سمپاش براساس محلول تحت فشار وجریان شدید هوا تولید
شده است.
به این صورت که محلول سمی در مرحله اول تحت فشار پمپ از نازل ها خارج و ذرات ریز تشکیل می شود و در مرحله دوم داخل جریان شدید هوا شده و مجددا ریزتر
میشوند. جریان شدید هوا علاوه بر خرد کردن ذرات ،آن ها را جهت می دهد و به داخل شاخ و برگ درختان هدایت می کند.